Met ‘Spot On’ halen we deze schilderijen op de website één voor één voor het voetlicht. We belichten de achtergrond van het schilderij en zoomen in op kernbegrippen. Dit werpt licht op de overwegingen van de kunstenaar en biedt een podium voor het verhaal dat hij met zijn kunst wil vertellen.

In 4,5 uur van Keulen naar München, van Hauptbahnhof naar Hbf, klare taal dat Duits, weet je meteen waar je staat. Wat is dat toch geweldig, reizen met de ICE. Ik reis 1e klas voor de prijs van €1,- meer dan de 2e klas normaal kost. Dat lukt door een combinatie van een 25% voordeel-Bahncard en een vroegboekkorting. Geleerd van mijn Duitse reisgenote; het voordeel-denken is dus geen monopolie van de Hollanders. Waar ik op moet toegeven zijn de reistijden, in mijn geval en voor mijn reisdoel geen enkel probleem.

Treinen hebben mij m’n hele leven al geboeid. Als kind geeft de H0 van Märklin, Fleishmann en Trix mij de mogelijkheid om in een andere wereld te stappen. Een wereld waarin ik als kind graag verblijf omdat ik daar mijn verbeeldingskracht kan leven zonder gestoord te worden. Alsof ik in een vorig leven mee aan de wieg gestaan heb van de engineering van de stoomtrein. En niemand die zich met mijn fantasie bemoeit, veilig beleefd op de zolder. Spoorwegplanning, landschapsbouw en elektronische schakelingen, het hele pakket.

Ik bestel een warme maaltijd, de Schaffner komt dit brengen, keurig geserveerd op porselein. Aan de kopse kant van het rijtuig hangt een info display, daarop is de snelheid te lezen waarmee wij reizen, 270 km/u en pieken van 311km/u.

De Geislinger Steige zit ook nog in het traject. Dit is een oude handelsroute over het laaggebergte van de Schwäbische Jura in Zuid-Duitsland. Hier boemelen we, dit deel is niet ‘ICE-fähig’. Wanneer dit wel het geval zal zijn, valt van die reistijd nog een uur af te snoepen, zeker.

De reis brengt mij naar een 5-daagse workshop. Het thema dit keer is de 5 zuilen-theorie, 5 zuilen die de 5 basisthema’s van ons bestaan in de dualiteit uitdrukken. Ik ben geïnteresseerd in de schepping, de aarde, de kosmos: hoe zit dat nu allemaal in elkaar en hoe functioneert dat dan. En vooral de waarom-vraag is boeiend. Dus, deze workshop voelt als passend voor mij.

De workshop-leidster heeft ervoor gekozen om ons niet alleen de theoretische kant aan te reiken doch ook een ervaring te geven op het spirituele vlak. Het op celkern-niveau beleven opdat het ook kan beklijven. Heel bijzonder en tevens heftig, zeer heftig.
‘Ich bin va Gebrook’ en heb weleens wat meegemaakt. Als 14-jarige, ja, nix18 bestond toen nog niet, door het raam de kroeg moeten ontvluchten omdat de lokale helden tijdens de kermis zich vergisten in de locatie van de boksbal. Daar werden rake klappen uitgedeeld en dat maakte indruk op mij. ‘Kindergarten’ bij wat ik in München beleef. De klappen zijn dan weliswaar niet fysiek, doch de treffers hebben een dieper graverende impact. Een achtbaanrit langs een serie van boksballen. Wohw.

De thema’s van de 5 zuilen hebben een waarde en een tegenwaarde. Net als in de dualiteit, een plus en een min. De basisstraal is neutraal en wij, als mensen, bepalen met ons bewustzijn welke zijde van het spectrum we belichten. Daarnaast zit er een stijgende lijn in de thema’s, zoiets alsof je steeds een trede hoger betreedt. En toch staan ze op gelijke basis in een vijfhoekige vorm op een cirkellijn. Mooi hoe de heilige geometrie hier een rol in speelt.

Met de 10 smaken die zo ontstaan heb ik mijn ervaring mogen opdoen. De manier waarop Ingrid Keminer deze workshop leidt, is van de ‘hors categorie’. Zij weet door te dringen tot in elke vezel van je bestaan. Met één kwaliteit van de tien heb ik echter moeite, deels speelt hier de taal een barrière, ik krijg het niet te pakken. Niet cognitief en niet affectief. Ik doe werkelijk mijn best doch de weerstand blijft te groot. ‘Demut’, deemoed in het Nederlands, oftewel nederigheid. Mij onderdanig gedragen roept beelden van de Spaanse inquisitie bij me op en iets in mij zegt: ”Nog niet, al moet ik het met de dood bekopen”. Ik ga niet met een 10 naar huis, maar met een 9.

Wanneer je denkt dat dat ook een voldoende is, dan kom je bedrogen uit. Zo werken die energieën niet. Eenmaal voor hen geopend op dit niveau, blijven ze je triggeren. Je bent hun vriend geworden, ook al wordt die vriendschap niet wederzijds benadrukt. ‘Pak me dan als je kan, jammer dan; ben er weer, keer op keer, leer en leer.’ Tja, ik heb er geen spijt van dat ik deze leerschool gekozen heb, integendeel zelfs. Het voelt als mijn natuur.

Tis alleen dat mij niemand verteld heeft dat je een eenrichtingsstraat inrijdt, die langzaam stijle zijwanden krijgt die plots tot aan de wegrand aansluiten en dat dit pad steeds smaller wordt. Pas als je dit doorkrijgt, blijk je onderweg te zijn met een trekker-oplegger, die aanvoelt als een Australische road train, die je met geen mogelijkheid gekeerd krijgt. En oh ja, de achteruit is trouwens niet meegeleverd. “We gaan alleen vooruit!” zegt een engelen-stem, “dat wilde je toch!”. Alles wat je onderweg tegen komt, moet je kauwen, totdat het verteerd kan worden. Dus ook die ene, die van de 10 nog open ligt, deemoed.

Sinds ik deze workshop heb gedaan, herken ik deze zaken dagelijks om mij heen. Werkelijk niemand kan zich aan het licht van deze stralen onttrekken. Ze werken als basis-bouwstenen en hebben invloed op ons dagelijks functioneren en manier van met elkaar omgaan.

Nou heb ik een groot voordeel, zo ervaar ik dat zelf althans; ik leef met een genade. Alles wat mijn pad kruist kan ik verdiepen door het in expressie te brengen, in mijn geval is dat schilderen. Ik volg de impulsen om tot de thema’s te komen en met een groot vertrouwen breng ik de op dat moment ervaren energie weer over op het doek. Daarna komt het ontrafelen van het schilderij.

2016, tijdens het koningsvogelschieten op de schutterswei van broederschap St. Sebastianus te Kerkrade, een halo. Deze vormt zich om de spanner, actie William! Dit wordt een schilderij.
In Spot On (?) beschrijf ik deze gebeurtenis van de spanner. Het resultaat schilderij 17:17.

In de schutterij dient de spanner de schutter bij het boogschieten, tenminste zo lijkt het in eerste instantie. Echter, is dat wel zo?
Meer van zulke vragen heeft het schilderij 17:17, voortgekomen uit de spanner, inmiddels bij mij opgeroepen. Wat nog mooier is, ik heb ook tevredenstellende antwoorden gekregen via datzelfde schilderij.
In de twee jaar nadat dit schilderij het daglicht zag, zijn een aantal momenten met een dusdanige kwaliteit gepaard gegaan dat je wel moet kijken en wanneer je dat goed doet, dan wordt dat kijken zien.

Bij mij heeft dienen en dienaar meteen iets van een ‘Upstairs Downstairs’-gehalte, dat is de bak met referenties waaruit ik mijn beeld vorm ten aanzien van dit begrip. Ik heb zelfs een aangeboren allergie voor deze verhouding.

Kun je dienen zonder dienaar te zijn in de connotatie van ondergeschikte? Wat is dienen überhaupt?

De connotatie is een wezenlijke duiding, dit beschrijft de gevoelswaarde van een woord en de daarmee verbonden voorstelling vaak van een emotionele aard. Dit boven op de denotatie, de eigenlijke betekenis van het woord. Bij denotatie is het de vraag of het verband houdt met de betekenis of de verwijzing, intensioneel en extensioneel genoemd. Denotatie is meer een afspraak binnen een taal en connotatie is eerder cultuur-bepaald.

Aaaaah mooi, de broederschap is een cultuur, een culturele entiteit van meer dan 400 jaar. Wat hebben deze begrippen nou van doen met het reilen en zeilen van de broederschap? Zij spelen een rol in de plaatselijke processie en hebben hun jaarlijkse koningsvogel-schieten. En alles ziet er zeer correct uit. Meer niet. Of toch.

Wanneer mijn gevoelswaarde over het woord dus cultuur-bepaald is, dan is dat bepaald door de cultuur waarin ik groot ben geworden; daar zijn de broeders van de broederschap ook in opgegroeid. Daar hebben wij dus een overeenkomst. Daarnaast vormen zij een gesloten cultuur met een eigen ontwikkeling. Mijn nieuwsgier gaat uit of de spanner connotatief dan wel denotatief benaderd wordt. Dat geldt ook voor het woord ‘dienen’ in deze setting.

Specifiek praat ik over de spanner die voor mij het portaal is geweest om tot het schilderij 17:17 te komen. Is dat een dienaar? En wat dient hij dan? Zijn trackrecord is indrukwekkend, hij heeft 6 koningstitels op zijn naam staan, als spanner dan wel.

Ik neem hem waar en hij maakt mij deelgenoot van zijn doen en laten. Zo ook van dat wat dit schilderij met hem doet. Dat is pure emotie, het betreft het vader-zoon thema en vloeit over haarlijntjes uit naar veel meer.
Gewoon een gevoel dat het oproept dat je niet altijd kunt beschrijven en ook niet hoeft te beschrijven als beschouwer. Ik ben een ontdekkingsreiziger en wil wèl meer weten, ik zie dat de multidimensionaliteit waarin het schilderij is ontstaan ook bij het uitademen zijn werk doet. Dat is energie die vrijkomt. Zoals de moeder van de spanner het formuleert: “Jij weet de ziel te raken en dat voel je.”

Zij heeft gelijk, niet om mezelf nu te prijzen, doch om te duiden wat ik bij haar zoon ervaar en dat ik dat terug kan zien in het schilderij en zijn uitwerking. Zaken die ik niet wist komen via dit schilderij aan het licht en hij is hiervoor portaal geweest. Dit maakt het persoonlijk en tevens geeft het inzicht in de universele wetmatigheden die de schepping herbergt.

Ik observeer hem wanneer hij in de rol van de spanner zit. Vol overgave houdt hij het tempo hoog om zoveel mogelijk schietmomenten te geven aan de schutter. Hij waakt over de aanlegboom en al het andere wat nodig is om treffers te kunnen genereren. Het gaat om kansen creëren. Hij is begaan met het doel, de vogel afschieten. Dat is het heiligste. Het gevoel wat dit met zich meebrengt, is het belangrijkste. Ik noem het nogmaals, het gevoel.

Kijk naar hem en je ziet bij elke zweetdruppel die hij geeft, het DNA van de broederschap naar buiten stromen. Hoe kan dat, hij is immers geen deel van hen. Opgroeiend in een nest waar vanaf zijn tweede levensjaar de broederschap een rol speelt, ontstaat een natuurlijkheid om de waarden en dat waar het om draait te laten rijpen.

En dat alles weerspiegelt het schilderij? Ja.
Het schilderij lezen is het schilderij voelen, de ziel ervaren. Het schilderij geeft de mogelijkheid om naar zaken te kijken en een openheid te vinden om nieuwe inzichten toe te staan. Dat gebeurt door de energie die het heeft en de handreiking om in het abstracte telkens weer een figuratie te ontdekken die als wegwijzer kan dienen op jouw persoonlijke weg.

Elk schilderij wat ik maak, heeft voor de betrokkenen een boodschap. Het heeft de vaardigheid om het universele karakter te belichten en daarmee een breder publiek aan te spreken. Ik zie het zo: we zijn allemaal onderweg naar dezelfde bestemming en elk schilderij vormt een unieke opstap-plek in de trein naar ons doel. We zijn op verschillende momenten en tijdstippen rijp om op te stappen.

Daar arriveert mijn trein, in Kerkrade, hij komt uit een totaal andere richting. Vandaag is dat het miljoenenlijntje, hij brengt mij iets, mijn laatste punt, van onschatbare waarde. William, hier is deemoed.
Ik heb het niet alleen gezien, ik heb het gevoeld. En ik kan het vertalen naar mijn eigen zijn en begrijpen waarom ik voorheen een weerstand voelde in plaats van de rijkheid. Het heeft met existentiële zaken van doen.

Alles geven wat je te geven hebt en dan niet mee kunnen spelen in het spel dat je leuk vindt, voor jou geen plek omdat de afspraken heiliger zijn dan het hart. Dat doet zeer en veroorzaakt onbegrip. In deze constellatie de moed opbrengen om dan toch te dienen voor een hoger doel, alles te geven wat in je vezels zit met een onbaatzuchtige attitude, dat is deemoed. Dat mocht ik zien. Ik dank de spanner.
Ik ben schilder, ik ben kunstenaar.

Het enige waaraan ik dien, is de bron die mij mijn talenten gegeven heeft om dit leven kleur te geven. God en het goddelijk deel in mij, in dialoog en eenheid. Het doel van mijn vaardigheden leven, is niet de verheerlijking van de persoon. Wel de erkenning van de persoon in zijn volle zijn.

Vanuit de multidimensionaliteit zie ik de parallellen bij de broederschap. Daar speelt het vraagstuk over de toekomstbestendigheid ook, spreek existentie. Benader je deze intensioneel of extensioneel, ga je van de betekenis uit of van de verwijzing. Of, is de beweging van denotatie naar connotatie de weg, het openen van het hart, het gevoel laten spreken. Ligt de weg open voor een intuïtieve benadering.

Zie de spanner, wellicht heeft hij een boodschap. Hij heeft de boog op spanning gebracht en kijkt wie van de schutters over de kracht beschikt om de pijl naar het doel te brengen met dezelfde energie waarmee deze dienst vorm heeft gekregen, elkaar ontmoeten op ooghoogte. Deemoed.

17:17 nodigt uit en heeft nog veel te geven. 17:17 heeft ook ‘broeders’; en ‘zusters’ met nog vele mooie inzichten die wachten om gezien te worden.

Vuurkorven knisperen in de tuin, de december-zon gaat onder in een nagenoeg heldere lucht. Wat een kleurenpracht boven het Limburgse landschap. De mega-tafel is gedekt. Een overvloed aan koude en warme gerechten begeleidt de rijkelijk aanwezige drank.
Ik ervaar een gezonde kriebel van spanning in de buik. Iedereen is nog bezig voor hèt moment. Rond 20:00 uur worden 70 gasten verwacht. Om 20:15 uur is het dan zover, een huiskamerconcert van Racoon. In Vijlen, bij Tasempio. Een ‘once in a life time experience’ blijkt later. Zonder uitzondering onderstreept door alle aanwezigen. Dit aan de vooravond van kerstmis, het is 23 december.
Dit kun je niet regisseren, wel kun je dit voorbereiden met de juiste attitude en energie. Hoe is dit zo gebeurd?

Mei-Juni, eerder dat jaar. ’Een typisch Ierse klank’ is mijn eerste gedachte bij het horen spelen van Racoon op Pinkpop 2008. Wat ik denk is niet van belang, het gaat om wat ik voel. Ik neem de energie, vul mijn potje met zand, en voeg deze toe aan mijn verzameling. Heel zuiver voelt deze intake. Kennen doe ik de band niet en toch voelt het heel vertrouwd. Klein in spot, groots in gebaar.

Inmiddels groeit mijn verzameling ‘potjes met zand’ gestaag en vraag ik me af wanneer ik deze allemaal zal gaan schilderen. Of ik ze überhaupt ga schilderen. Deze in ieder geval wel.

Tijdens de 2008-editie heb ik een expositie backstage in Pers & Gast met schilderijen gebaseerd op de energie van optredens tijdens Pinkpop 2007. Mijn expositie is de voorloper van wat nu door het Bonnefanten als pop-up museum ingevuld wordt aan de publiekszijde van het festival.
De bewegingen door mij gemaakt die drie dagen op het terrein vormen een spirografische vorm, van de podia naar P&G en terug in willekeurige volgorde. Door het repeterend karakter lijken de dagen op elkaar, qua lijnenspel althans. De diversiteit zit in de ontmoetingen. Naast o.a. Frans Timmermans bezoekt ook Giel Beelen de expositie. Hij maakt mij zowaar een compliment. Daarna beleef ik met hem een mystiek moment, zo benoemt hij het, op de weide backstage tussen de geparkeerde auto’s. Dit is de intake voor zijn persoonlijk energieportret. Ooit, wanneer het past meer hier over.

Pinkpop is weer voorbij. De tijd voelt rijp om aan het schilderij over Racoon te beginnen, 180 cm hoog, 100 cm breed, ik moet een doek halen. Dit is geen standaard-voorraad-formaat bij mijn leverancier, het moet op maat gemaakt worden. Mijn behoefte om te schilderen is groter dan het geduld om op een op maat gemaakt doek te wachten, dus besluit ik om tevreden te zijn met iets dat in de buurt komt. Thuis blijkt dit een vergissing te zijn. De energie die mij de impulsen geeft voor het schilderen is het absoluut niet eens met de maatafwijking. Starten is onmogelijk. De juiste maat moet er alsnog komen. Het uiteindelijk trouw volgen van de impulsen wordt beloond. Het tempo waarin het schilderij ontstaat, compenseert de tijd die ik rationeel als verloren betrachtte. Dit gebeurt om mijn vertrouwen in mijn intuïtie te laten groeien. Geweldig hoe het universum voor mij functioneert. Door mij te scholen in vertrouwen en keer op keer bewijzen aan te dragen, kan mijn intuïtie als ware kompas gepositioneerd worden.

Het schilderij is klaar en staat rechtop voor mij. Het voelt als een deur, in afmeting. Komt dat door de kleur en opbouw? Het doek vraagt mij om binnen te treden. Fysiek ben ik op gelijke hoogte, en toch voelt het schilderij op dat moment groter.
De diepte van het donkerblauw aan de bovenzijde is erg aanwezig, zonder de overhand te nemen. Dik, pastueus opgezet als een rotsformatie. Een opening naar een andere dimensie. Dit speelt een rol in de ruimtebeleving die ik ervaar door naar het schilderij te kijken.

Wanneer een schilderij klaar is, heb ik tijd nodig om van maker naar beschouwer te verhuizen. Eenmaal daar aangekomen, begint voor mij het spel van de openbaring en de vreugde van de verbazing. De titel van het schilderij is: ‘Oprecht’. Kort en o zo passend. Het formaat lijkt de titel te ondersteunen. Het spel van ontdekken kan beginnen.

Van onderop rechten zich gestaltes naar boven. Voor mij vijf, vier links en één rechts. Uit een bodem van los zand ontstaat een stabiele uitdrukking als ware het een delegatie van de witte broederschap die zich buigt over het thema van de tot uitdrukking gebrachte energie.
De vorm die de splitsing veroorzaakt doet me denken aan een navelstreng. Uit het universum naar deze beeldengroep, of vanuit deze beeldengroep, zoekend naar een contact met het universum. Net zoals je vanuit je kroonchakra een ‘laserstraal’ in het universum stuurt bij een meditatie, gelijk de contactsleper van een botsauto op de kermis. Die navelstreng krijgt deels de snoet van een visachtig wezen. De wezenheden komen met hun kruin op gelijke hoogte. Deze laag vormt de waterspiegel die ik al zwemmend van onderen benader. Boven mij rijzen de bergen vanuit de zeebodem tot ver boven het tafereel uit. De prisma-werking met de breking van het licht laat mij in de breedte zien wat ik normaal over deze afstand niet zou kunnen waarnemen. Daar gaat het om, waarnemen wat niet mogelijk geacht wordt onder de deken van conditioneringen en vanuit een ander perspectief, lees zichtlijn, inzicht, wel kan.

Het hele beeld roept een parallel gevoel bij mij op van mijn bezoek aan Rapa Nui, het Paaseiland. Alsof ik nu die schildpad ben die ik daar geruime tijd bewonderd heb, mogelijk meer dan tweehonderd jaar oud volgens de inwoners, gezien zijn grootte. Onbekommerd zwemt hij zijn rondjes in de baai en om het eiland, de Moai begroetend. En dat met een natuurlijkheid ten opzichte van het weten, daar waar wij zo naarstig naar op zoek zijn.
Rapa Nui betekent navel van de aarde. Volgens overlevering komt al het nieuwe leven op aarde via dit kanaal naar binnen en wordt het vanuit hier gevoed. Het vindt zijn weg naar de juiste plekken via de aderen van Gaia, onze moeder aarde.
Mijn persoonlijke spirituele ervaringen op de krachtplekken van dit eiland zijn diepgravend en life changing in opvattingen voor mij geweest. Ja, van dat bezoek heb ik nog vele potjes zand die wachten op een expressie.

Barbara zoekt een nieuwe levensinvulling en begint Tasempio in Vijlen. Een galerie en proeverij. Centraal staat de tafel die zij van thuis uit kent, daaraan wordt alles besproken en opgelost, met eten.

’Oprecht’ is een werk binnen de expositie van mij in Tasempio. Het is december en 3FM Serious Request heeft een huiskamerconcert van Racoon in de veiling. Je raadt het al, hoe vet zou het zijn als…! Een idee wordt een plan en het plan wordt in werking gezet. Bieden maar, hoe werkt het en hoe ver moet je gaan. Sjang heeft daar ruime ideeën over. Peter begint reeds met de looks & feels en teasers voor het event; mocht het binnenhalen slagen. We willen dit als een kerstverrassing wegzetten. Zo’n klus is Peter toevertrouwd.
Sjang blijkt net iets ruimer ingezet te hebben dan de concurrentie, hij lacht op zijn bekende manier. Barbara straalt van geluk. Dan begint de communicatie met de 3FM SR organisatie. De band komt om 20:15 uur, speelt 15 minuten en vertrekt dan weer, meteen, zo wordt gemeld.

Binnen brandt de open haard en het vuur gaat de dialoog aan met de vuurkorven buiten. Blijft fascinerend het element vuur. Onbewust speelt het de rol van rustbrenger in de aanloop naar het huiskamerconcert.
Daar komen de 4×4’s van 3FM SR, vol met signing, niet te missen. Dit is het technische team en de verslaggeefster. Even later gevolgd door de band. Ze zijn vroeg, nog niet alle gasten zijn aanwezig. Zal toch niet zo zijn dat enkelen het gaan missen….
We ontvangen Racoon met eten en drinken. Zij zijn oprecht geïnteresseerd in de locatie waar ze terecht gekomen zijn en in de aanwezigen. Ze bekijken de schilderijen. Dan ziet Bart, de zanger, een bordje met Racoon naast een schilderij. “Hey Wil, wat is dat, onze naam hangt aan de muur hier?!” Ik geef hem tekst en uitleg over het schilderij en wat mij beweegt dit te maken. Bart is geraakt. Dan begint hij te vertellen: “Wij trekken volle zalen bij onze optredens en verkopen CD’s. Wij kunnen inmiddels leven van onze muziek. Toch vragen wij ons af, snappen mensen wat we willen uitdragen met onze muziek? Wanneer ik dit dan lees (Bart doelt op de quotes) en jouw verhaal hoor met dit schilderij, dan is dat bulls eye”. Hoe groot kan een compliment zijn?

De opa van Bart speelt een belangrijke rol in zijn leven; diens wijsheden vormen een basis van waaruit Bart muziek maakt. Zijn opa is bezig met de dood, niet als einde doch als nieuw begin. Op een zeker level vinden wij elkaar, ook al vliegen we dit vanuit een andere richting aan.

Ons gesprek en de hartelijke sfeer in Tasempio dragen bij aan een bijzonder energieveld. Vanuit dit veld maakt de band een keuze voor de playlist. Bart laat mij deze lezen en vraagt of het goed is zo. Ik kijk hem vragend aan omdat ik iets niet begrijp. “Moet ik hier uit kiezen?” vraag ik hem. Dit past niet binnen 15 minuten namelijk. Ik zeg: “Geweldig Bart, kies jij, verras ons”.
Er is ook een radio- en tv-verslag van het optreden. Nog even wordt er contact gezocht met het Glazen Huis, Giel Beelen zit hierin. Verslaggeefster Miranda maakt melding van zijn energieportret dat ook in Tasempio aan de muur hangt. Dit komt erg dicht bij voor hem op dat moment, hij heeft het nog nooit gezien. Op zijn Giel’s gaat hij hier mee om. Dan begint Racoon aan hun kwartier, denken wij.

Een akoestisch optreden. Zachtjes nemen de klanken van Racoon ons mee in een sfeerbeeld, heel sereen. De ademhaling en stemgeluiden van de aanwezigen zijn op gelijke hoogte als die van de band. De rol is anders, zij zijn de reisleiders. De reis leidt ons door hun landschap van nummers vanuit de Zeeuwse duinen naar de Limburgse heuvels. Die avond een hele goede match. De hele playlist wordt afgewerkt en langzaam beseffen wij dat we onderdeel zijn van iets heel bijzonders, zo vlak voor de kerst. Wauw.

Het optreden is gedaan en de band blijft hangen; zij vinden het gezellig. Er wordt veel verteld. En ook wat genuttigd. Ik sta buiten in de wei en mik richting het hek. Dan zegt een stem: “Hey Wil, ik vind dit ook zo heerlijk, vrij in de natuur. Ik hoop dat Sjang dit goed vindt”. Een lach klinkt, een paar meter verder staat Sjang van dezelfde vrijheid te genieten.

Binnen raak ik met Dennis in gesprek, de gitarist met die mimiek tijdens zijn spel. Hij beweert dat alle liedjes reeds bestaan en door het universum zweven. Je moet het geluk hebben dat zo’n liedje jou treft. Soms gebeurt het dat een melodie een bouwvakker op de steiger raakt. Deze fluit dan de hele dag dit deuntje en is het na het douchen weer kwijt. “Zonde”, zegt hij. Ik begrijp wat hij zegt en ga daar deels in mee. Echter, ik beweer dat je die melodie kunt opzoeken, dat je bewust ervoor kunt zorgen dat die jou raakt. Hij kijkt mij verbaasd aan. Dat is nou precies wat ik doe met schilderen, bewust die energie van dat wat tot expressie wil komen, opzoeken. Wat dan met mij gebeurt, lijkt voor sommigen misschien als extra terrestrial, voor mij voelt dat juist als mijn natuur aan. Dat wat ik als kind heb moeten afleggen, kan ik me nu toestaan. Buiten de gebaande paden treden in de ruimste vorm. Het vraagt slechts om één ding; vertrouwen, en dat ook weer in de ruimste zin. Daar liggen elke dag weer de beproevingen. Ik kan van Dennis’ gezicht lezen dat hij liever wacht op een toevalligheid en blij is dat ik dat heb en hij niet.

De chemie tussen de aanwezigen en Racoon in deze hele setting zorgt voor nog een verrassing. ‘Zugabe’, uit eigen beweging beginnen zij nog een sessie te spelen. Een aantal verzoekjes, er zijn fans aanwezig. Dit doorbreekt iets waar je alleen bewust van bent als het gebeurt. Wij worden met z’n allen onderdeel van de band, wij zijn als een fellowship, samen op een gemeenschappelijke missie.

Om 1:00 uur ’s nachts vindt de chauffeur van de mannen het de hoogste tijd om de reis naar Zeeland in te zetten. Nog ene, ja nog ene, en dan zwaaien wij ze uit. Wauw, wat een ervaring, tot diep in elke cel van mijn lichaam geraakt. Het begrip tijd krijgt ook in de 3D-wereld een ander perspectief. De aangekondigde 15 minuten zijn 5 uur geworden en niemand die twijfelt aan de relativiteit van tijd.

Wij kaarten nog na en ruimen op. Iets tikt op mijn schouder en ik draai mij om. Het schilderij kijkt mij aan en lacht. Alsof ik die uitnodigende deur ben binnengegaan en mijn ervaring van het Paaseiland een waarheid heeft gevonden in het optreden van zojuist. De magie van de schilderkunst. Heel natuurlijk en heel ‘Oprecht’.

‘Zucht, Het Woord, De Tanden Spraken Zacht’

Het is ca 9:00 uur ’s ochtends. Onze touringcar stopt aan de Kruisstraat, tegenover het Thermenmuseum in Heerlen. Het moet 1984 geweest zijn, althans volgens het teruggraven in mijn herinnering. Beelden van gebeurtenissen heb ik helder voor ogen; jaartallen vind ik doorgaans oninteressant.
Hier pikken we onze reisleider voor vandaag op, Nic. Tummers, kunstenaar, leraar, politicus en vader van een groot gezin. We zijn onderweg als voorbereiding op een studieproject binnen mijn opleiding. Het programma van deze dag leidt ons langs de woningbouw ontstaan in de mijntijd en andere architectonisch waardevolle bouwsels in de regio. Een uitermate begeesterend relaas komt op ons af; als je niet gretig bent, word je het nu wel. Nic. is een kenner van zaken en een getalenteerd spreker. Hij verbindt kleine details met grote perspectieven.
Deze dag tekent een eerste ontmoeting, toen niet wetende dat er nog vele zouden volgen.

Wanneer Nic. ergens spreekt, maak je tijd daarvoor vrij, omdat het de andere mogelijkheden van tijdsbesteding overschaduwt. Zoiets als een Michelin-aanduiding meldt: ‘de moeite waard om om te rijden’. Je gaat altijd rijker naar huis door de aangereikte informatie; het belangrijkste is dat hij in staat is om een dialoog in jezelf teweeg te brengen. Hij dwingt je met een ogenschijnlijke vrijwilligheid om na te denken. Knap. Voor zo iemand kan ik bewondering hebben.

In de jaren volgend op deze tour ontmoet ik Marjo; overduidelijk dat zij mijn levenspartner is, zegt een stem in mij. De dans heeft tijd nodig. Marjo’s vriendin Anita gaat een dans aan met Udo, de trompettist van een sjpaskapel. Ja, carnaval is een geschikt platform om relaties te beginnen of om ze te bezegelen. Udo blijkt de zoon van Nic.
Later, via mijn zakelijk acteren, ontmoet ik de fotograaf Klaus, ook een Tummers. Nog weer later stapt ook Kristianne, kunstenaar opererend in de regio Nijmegen, in de kring. Verjaardagsfeestjes geven mogelijkheden om ook andere kanten van mensen te belichten. Mijn beeld van Nic. groeit.

Zo ontdek ik het levenswerk van Nic. Hier gaat een niet-gearticuleerde wens achter schuil. Hij heeft de bloei van de mijntijd meegemaakt en dat wat het met mensen heeft gedaan. Heerlen-Amsterdam-New York is de dan geldende lijn, zegt hij. Om daarmee de grootheid van weleer te duiden. Wauw. Mogelijkheden zien op alle gebieden, niet beperkt tot een economisch model. Kunst speelt daarbij een belangrijke rol.
Ook het verval en de daarmee gepaard gaande problematieken worden door hem benoemd. Wederom neemt Heerlen een prominente rol in de lijn met Amsterdam en New York in. Het grote verschil is dat de beide andere steden een fundament hebben, een structuur van waaruit zij uitdagingen het hoofd kunnen bieden. Het hoofd van Heerlen lijkt met de mijnsluiting te zijn vertrokken.

Merkwaardig dat iedereen hetzelfde wil voor de regio, gevangen in containerbegrippen dan weliswaar, doch dat de manier van hoe er te komen belangrijker wordt dan het doel. Is dit een erfenis waar de schenker van zoek is? Exemplarisch is het gedrag wel.
Dit zijn de uitgesproken momenten voor zelfreflectie. Is daar de moed voor?

Terug naar Nic.’s levenswerk. Hij heeft een bibliotheek opgebouwd, bestaande uit duizenden boeken geordend in een kast die het hele huis over alle verdiepingen beslaat. Twee instap-richtingen, een horizontale en een verticale, vinden elkaar in een diagonale lijn. Kunst in alle vormen met de bijbehorende denkbeelden: filosofisch, psychologisch, spiritueel, maatschappelijk, historisch, ambachtelijk, technisch, economisch… vanaf de revolutie. Indrukwekkend in volume, nog verrassender in content en gebruik. Zoals zijn voordrachten relaties weergeven, gaan er in deze verzameling nog veel meer schuil die het daglicht willen zien. Een vrucht van onze regio, komt deze tot bloei of vervalt hij in verderf?

De persoon en zijn betrokkenheid bij de ontwikkeling van onze omgeving, en de werking van zijn performance op mij, is de aanleiding geweest om een portret van hem te willen schilderen. Daarnaast geeft het mij de mogelijkheid een perspectief te schetsen waarin ik zijn ziel ervaar. Hij heeft ingestemd.

Zijn eerste reactie bij het zien van het resultaat was: “Hier kun je geen smoesjes tegen maken”.
Deze woorden moet ik in respect op gelijke hoogte retourneren richting zijn levenswerk en dàt toevoegen wat gearticuleerd moet worden. Het gaat om meer dan iets fysieks; het is de geest en de begeestering die ervan uitgaat. Ook een mentale zijde speelt een rol, de kans op een attitude-aanpassing. Trots uiten. Deze trots vervolgens omzetten in daden. Ik doe dat met mijn schilderkunst.

Het schilderij, het energieportret van Nic., laat onder in het midden een kribbetje zien. Dat heeft alles met een persoonlijk verhaal van doen, daar moeten jullie hem zelf naar vragen. Het heeft ook een universeel aspect en dat gaat ons allen aan. Dat kribbetje staat in Heerlen aan de Schoolstraat 1 en wil bezocht worden, door wijzen. De wijzen die de ster gevolgd hebben omdat ze iets begrepen hebben. De bezoekende herders komen niet alleen; zij brengen hun kuddes mee. Ook de hoedende herders hebben begrepen dat door het koesteren van deze plek een verbinding geslagen kan worden van het verleden naar de toekomst zonder dat deze qua vorm vastligt.

De locatie van de villa geeft zicht op een stukje historie dat verder teruggaat dan ons actuele geheugen, ook mijnen, Romeinen. De kop van de Schoolstraat met de Kruisstraat wijst de weg naar twee instituten, van ambacht en engineering. Een plaats in de recente historie. Doch de content van deze villa spreekt kunst, gebezigd in het atelier door Vera en over verdiepingen verdiept door Nic. De villa spreekt: “kunst is de weg naar nieuwe inzichten, nodig voor onze toekomst”.

Rest de daad dit vorm te geven en deze plek op te nemen als een icoon, nodig om verbindingen aan te gaan. De moed tonen om bruggen te slaan tussen gebieden waar het liefst kloven gezien worden. Door zelfreflectie bewustzijn verruimen met kunst als generator.
Lopende initiatieven met betrekking tot regio-ontwikkeling kunnen deze verantwoordelijkheid nemen. Een kribbetje als nest, als broeinest voor nieuwe articulaties. “Hier kun je geen smoesjes tegen maken”, sterker “Hier màg je geen smoesjes tegen maken!”.

Knielend, een knie omhoog, in een hoek van 90 graden tussen lichaam en grond, de andere knie op de grond. Dit is de typische houding van een toegewijde zwaardvechter die tot ridder geslagen gaat worden, zo uit een film. Of van die ridder richting zijn koning. Koning, dat treft: zojuist heeft zijn schutter voor de tweede keer op rij de vogel geschoten van broederschap St. Sebastianus in Kerkrade. Allen stuiven naar hem toe om hem te feliciteren. Hij staat in het middelpunt, terecht, het is koningsschieten vandaag. De knielende is zijn spanner, hij verzamelt en reinigt de pijlen. In een speciale hoes worden ze in numerologische volgorde opgeborgen. Plichtsgetrouw voert hij de handelingen uit en af en toe kijkt hij naar de menigte naast hem.

Een lach op zijn gezicht spreekt een trots uit, doch ook een afwezigheid. Ik ga hem feliciteren. Zonder spanner geen koning. Er hangt iets onbestemds om hem heen, zo lijkt het. Voor mij een impuls om hem te vragen of het gepast is dat ik deze energie uitdiep. Instemming volgt. Ik voel dat ik dit ga vertalen naar een doek. Mijn iPhone geeft als tijdstip 17:17 uur aan. Meegenomen door een persoonlijk aspect, word ik naar een universeel thema gevoerd. Mooi dat hij dit toestaat. Inmiddels zijn de broeders zover dat zij hun ritueel kunnen gaan afwerken. Eerst op de weide en dan in optocht naar de kerk, de deken en de burgemeester. De spanner is geen lid van de broederschap, maar heeft wel een plek in deze stoet. Trommel en fluit klinken. Ze vertrekken; de leider bepaalt de route en draagt een staf waarmee hij richting geeft. Vader en zoon vandaag samen in beweging. Voor mij een mooi beeld, zeker na het voorafgaande. Ook een wezenlijk aspect van het schilderij.

In mijn atelier open ik het verzamelde ‘potje zand’. De persoonlijke zaken laat ik persoonlijk, in respect. Het universele aspect is voor ons allen interessant. Beide zijn opgetekend in het schilderij en de beschouwer die het moet zien, zal het ervaren.

Een serie vragen dient zich aan. Wie is de dienaar en wat wordt gediend? Brengt het dienen een last met zich mee en wiens last is dat dan? Wanneer de spanner zo belangrijk is, waarom heeft hij dan geen status binnen het fenomeen? Tot welke verhouding kunnen we deze metafoor terugbrengen?

Een voor mij interessant gegeven is dat dit schilderij twee zichtzijden heeft. De eerste is zoals getoond en in de richting van hoe het geschilderd is. Zie ik een koning en koningin, of algemener, een mannelijk en vrouwelijk figuur? Bij wie hoort de knieling?

De tweede kijkrichting is 90 graden kantelen met de klok mee. Een masker zonder uitgesproken of benoemde ogen met een weelderige verenpracht. Het heeft iets sjamanistisch. Deze beelden vallen mij het eerste op. Daarnaast zijn er meerdere figuren en gezichten te zien. Dat is de ruimte voor ieders eigen universum. Laat onverlet dat het passend kantelen voor een schilderij van mij hoogst uitzonderlijk is. Heb het slechts één keer eerder meegemaakt. De middagzon op het schilderij maakt het beeld ‘ ‘electrifiing’ en straalt een verlichte rust uit; ik ervaar het als een healing voor de beschouwer. Mijn hart groeit bij het aanschouwen. Zo groeit ook het beeld. Wat in eerste instantie eenvoudig lijkt, geeft een veelvormige rijkdom prijs. Het heeft gewacht om met mij te praten totdat ik mij opende. Mijn respect naar het verhaal neemt toe. Zo ook naar de initiële knielende houding. Ik wil meer te weten komen over de vader-zoon verhouding. De tijd zit mee, 17: 17.

“You showed me feelin’s, that I, I’d never find… oh baby love”!
Het hele veld beweegt, van voor tot achteren, van links naar rechts. De animerende zangeres Joyce Kennedy krijgt dit rond het middaguur al voor elkaar. Mothers Finest, what’s in the name. Geweldig.
Mijn eerste ervaring met de grasweide van Pinkpop, in Geleen. Hier ging je naartoe met een deken als territorium-afbakening. Deze plek deelde je in het begin van de dag met je vrienden. Een koelbox en een kratje bier waren de bakens. Later op de dag vervaagde deze grenzen, zoals meerdere conditioneringen en begrippen dat dan ook deden.

Een jaar eerder had ik de weide niet gehaald. Onderweg naar ‘Radar Love’ stond ik als net 15-jarige braaf in de rij voor de ingang aan de Irenelaan. Plots werd deze bestormd. 50 tot 100 man zagen dit wellicht als de ultieme rock&roll-vrijheid om zonder toegangskaart met geschreeuw en geweld chaos creërend zo binnen te geraken. Ik zag hier weinig ‘Love’ in. Na een terugtrekkende beweging heb ik de omgeving gescand. Het beeld werd voor mij eerder grimmiger dan verlichtender. Er was toch zoiets als flower power?! Dit was geen Top-Pop yeah. Tijdelijk mijn aftocht dan maar ingezet naar de Beekhoverstraat, daar stond mijn fiets bij ome Leon en tante Mariet. Het festival heb ik in de periferie gevolgd vanuit mijn uitvalsbasis daar.

Een cocktail van dit soort ervaringen begeleidden mijn jarenlange bezoeken aan Pinkpop. Altijd iets onverwachts, al liggen de uitersten nu op een veel filigraner niveau. Veel is veranderd, qua context en content, doch bovenal ikzelf. Nu sta ik op de wei met mijn schetsblok. De energie van de muziek intrigeert mij nog steeds. Ik ervaar het en absorbeer het. Erin duiken om me te verliezen, zoals na de eerste aangeslagen toon 10 meter verder op het veld staan zonder je voeten aan de grond gehad te hebben, heeft plaats gemaakt voor een andere dimensie. Een ontmoeting op een andere frequentie.

Landgraaf 2009. Tot aan mijn enkels sta ik in een ‘deken’ van plastic bekers. Geen koelboxen meer, geen kratjes. Zelf meegenomen f&b is niet toegestaan. Uit veiligheid. Het aanbod echter is ruim en rijkelijk, voor ieder wat wils. Veiligheid is een issue op alle fronten, tot het weer aan toe. Door de jaren heen hebben alle toeschouwers met hun ideeën en gedrag meegebouwd aan het festival. Door anticiperen van de organisatie heeft dat mede de context bepaald tot wat het nu is. Het festivalhuis staat. En toch gaan we bouwen.

“We’re gonna build a house…”. Op de klanken van de muziek van Bruce Springsteen word ik meegenomen uit de context naar de content. Heerlijk, afdwalen van dat wat er om me heen gebeurt. Ik sta het toe en geraak in een parallel universum. Altijd op zoek naar de waarheid achter het ogenschijnlijke, vind ik weer een aansluiting. Ik hoor Bruce en ik zie Bruce. Ik ervaar de energie van zijn ziel. Elke ontmoeting heeft een boodschap. Deze neem ik aan. Is Bruce de cumulatie van al mijn ervaringen op Pinkpop? Of zijn dit slechts de portalen naar mijn bredere levenservaringen die op de frequenties van deze tonen nu mijn verhaal aanstippen? Mijn universum. Ik zie een groot licht dat zonder aarzeling het leven aangaat zoals het voorbij komt. Op mij komt hij over alsof hij zijn vleugels reeds verdiend heeft en ons allen laat zien hoe door de 3D-materie heen te gaan valt om dit ook te bereiken. De informatie is veel en begrijpen doe ik het. In detail vertellen is een ander kapittel. Gelukkig ben ik als schilder gekomen en kan ik de boodschap vertalen naar een doek. Dat geeft de energie weer van mijn waarneming en is door zijn multidimensionaliteit op meerdere niveaus toegankelijk. Een lichtend leven zie ik, vleugels, een engel?

Deze ervaring neem ik mee – als een potje zand van het strand – om later te kunnen uitwerken. Tijdens een expositie in Het Leopoldskerkje in Meerssen besluit ik dit te doen. Het is 19.00 uur, het schilderij is klaar. In rust gun ik mij het moment het eindresultaat te aanschouwen. Bruce klinkt via de cd-speler. De expositie is gesloten doch de deur is nog uit het slot. Plots staat een koppel binnen. “Hi there, it’s Bruce, we like ‘m too. Never miss a home concert. We’re from New York, real fans”. We komen in gesprek en er worden uitvoerig foto’s gemaakt van mij en het schilderij, met en zonder hen erop. “We like the painting”. Zij zijn op tour door Europa, zo in Maastricht geraakt. Waar ze nu zijn en hoe ze er gekomen zijn, weten ze niet. “Mierssen ahh?” Het is puur toevallig, “We felt and the door from the house was open”. Na deze warme ontmoeting gaan zij weer verder. Ik land en ben weer met beide benen op de grond. Oops, foto’s en namen, snel achter ze aan… alsof ze opgelost zijn in lucht. Er is niemand meer te zien in een bredere omtrek van de kerk.
Terug voor het schilderij kom ik pas echt terug op aarde. Wat was dit? Inmiddels is Marjo gearriveerd, ze komt mij ophalen om naar huis te gaan. Ze kijkt mij vragend aan. Kijk, zeg ik, dit is: ‘A Light Live’.

En ja, het heeft voor mij alles te maken met …. “we’re gonna build a house of Love”

Het doek ‘Mon Habit À Roi L’Isa’ heeft voor mij iets mystieks. Al vrij snel tijdens het schilderen voelde ik het mystieke van de ‘Mona Lisa’. Over de ‘Mona Lisa’ wordt veel gespeculeerd. Ik zie haar glimlach als een symbool voor het weten, het ‘geheim-weten’. Daar waar al zolang naar gezocht wordt en waarvan verteld wordt dat geheime genootschappen dit bewaken.

Voor mij houdt dit weten in: het weer verbinden met de vrouwelijke kracht en het kennen van de universele wetten. Naar mijn aanvoelen had Leonardo da Vinci daar bewust weet van. Hij laat ons dit weten door deze mystieke glimlach van een vrouw. Daardoor zou je bijna de magische kracht van de handen over het hoofd zien. Met deze handen zet je het weten om in handelen. Het zijn dezelfde handen die terug komen in het ‘Joods Bruidje’ van Rembrandt. Ook hierin zit een verwijzing naar het vrouwelijke versleuteld en de wijze hoe er mee om te gaan. Voor mij is het ‘Joods Bruidje’ Rembrandt’s ‘Mona Lisa’.

In de titel van mijn schilderij zit de naam Mona Lisa versleuteld ‘MON habit À roi L’ISA’. Wat betekent dit ‘mijn habijt voor de koning van Isa’? De koning van Isa is Jezus. Jezus was iemand met een hoog bewustzijn en van daaruit een lichtend voorbeeld. Je hoeft geen prins te zijn om een ware ‘koning’ te worden. Daar is iets anders voor nodig.

Het geheim-weten en het vrijgeven hiervan is gekoppeld aan ons bewustzijn.
Pas wanneer wij een wereldvrede aankunnen en het mystieke weten niet inzetten om oorlog te voeren, zal het zich aan ons openbaren. Om ons bewustzijn te vergroten is respect, integriteit en waardigheid nodig.

Het schilderij verhaalt over ‘het gewaad van waardigheid’: waardig je functie bekleden en de verantwoordelijkheid nemen die daarbij hoort. Wie durft het aan?

Zie de pracht en de rijkdom van wat een habijt kan zijn. Een etaleren van wijsheid. Dit schilderij appelleert aan de persoonlijke vraagstelling: ”Ben ik waardig om deze functie te bekleden? Is mijn attitude zo dat ik deze pracht kan dragen?”
Het bekleden van een functie betekent dat het kleed bij de functie hoort en niet de functie bij het kleed.
Het kleed is een uiting van waardigheid en integriteit, passend bij het uitoefenen van de betreffende functie. Het uiterlijk maakt zichtbaar wat de functie vertegenwoordigt. Zonder deze inhoud heeft ‘het habijt’ geen bestaansrecht.

Een historische glimlach articuleert deze weg naar wijsheid.

‘Mon Habit À Roi L’Isa’ maakte deel uit van de expositie ‘Believe Inn, My Little Herb Garden’, die plaatsvond in de periode maart-juni 2014 in Design Hotel Maastricht/Brasserie Flo. Het schilderij is ontstaan in de aanloop naar deze expositie. Het centrale doek van deze expositie “Satellites of Love, Ix Embras Um”, een “live painting” van een ontmoeting met de TEFAF-organisatie, moest nog gemaakt worden. ‘Mon Habit À Roi L’Isa’ staat in relatie met dat wat nog moet komen op het moment van de schepping ervan.

De twee doeken hebben een thematische verbinding met elkaar. Waar ‘Mon Habit À Roi L’Isa’ verhaalt over het bekleden van functies met waardigheid, zoomt ‘Satellites Of Love, Ix Embras Um’ in op het bekleden van functies binnen de kunstwereld.